Προϋπολογισμός

Προϋπολογισμός είναι η διοικητική πράξη – απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου με την οποία προσδιορίζονται τα έσοδα και καθορίζονται τα όρια των δαπανών-πιστώσεων του Ο.Τ.Α. για κάθε οικονομικό έτος, το οποίο συμπίπτει με το ημερολογιακό. Ορίζεται επίσης ως μια κατάσταση λογαριασμών όπου εμφανίζονται σε κάθετη διάταξη τα ποσά των εσόδων, τα οποία υπολογίζει να εισπράξει ο ΟΤΑ στο επόμενο οικονομικό  έτος από την κατάρτιση αυτού και τα ποσά των δαπανών που σχεδιάζει να πραγματοποιήσει στην ίδια οικονομική χρήση.

Για την κατάρτιση, ψήφιση και εκτέλεση του Προϋπολογισμού των Οργανισμών Τοπικής Αυτοδιοίκησης (Ο.Τ.Α.), ως Φορέων Γενικής Κυβέρνησης (Φ.Γ.Κ.) άρθρου 14 Ν. 4270/14, έχουν εφαρμογή οι Βασικές και Γενικές Αρχές του Δημοσιονομικού Δικαίου και της τηρούμενης νόμιμης δημοσιολογιστικής και δημοσιονομικής διαδικασίας. 

Νομοθετικό πλαίσιο

• Το Β.Δ. 17/5-15/6/59 «Περί Οικονομικής Διοίκησης και Λογιστικού των Δήμων και Κοινοτήτων»
• Το Β.Δ. της 24/9-20/10/1958 «Περί των Προσόδων των Ο.Τ.Α.»
• Το Β.Δ. 318/69 «Περί βεβαίωσης και είσπραξης των εσόδων»
• Ν. 4270/14 «Περί Δημόσιου Λογιστικού»
• Ν. 3463/06 «Δημοτικός και Κοινοτικός Κώδικας» άρθρα 155 – 162
• Ν. 3852/10 άρθρα 266 – 267
• Ν. 4111/13 άρθρο 4
• Ν. 4172/13 άρθρο 77
• Ν. 4483/17 άρθρο 47
• Ν. 4555/18 άρθρα 175, 179, 210
• Ν. 4600 άρθρο 157
• Ν. 4623/19 άρθρο 12
• Ν. 4635/19 άρθρο 230
• Ν. 4674/20 άρθρο 9
• Το Π.Δ. 315/99 «Κλαδικό Λογιστικό Σχέδιο των Ο.Τ.Α.»
• ΥΠΟΙΚ οικ.2/30551/ΔΠΓΚ/21-7-2020
• Την ΚΥΑ οικ.46735/23-7-2020 (ΦΕΚ 3170Β΄/1-8-2020): «Παροχή οδηγιών για την κατάρτιση του προϋπολογισμού των Δήμων, οικονομικού έτους 2021 – μερική τροποποίηση της ΚΥΑ 7028/04»

Αρχές του Προϋπολογισμού 

Σύμφωνα με τις αναφορές στο Δημοσιονομικό Δίκαιο το γενικό περίγραμμα που διέπει τον προϋπολογισμό συνοψίζεται στις εξής Αρχές:

• Αρχή του ενιαυσίου: Ο Προϋπολογισμός ισχύει για ένα ενιαίο οικον. έτος, το οποίο συμπίπτει με το ημερολογιακό.
• Αρχή της καθολικότητας: Στον Προϋπολογισμό εγγράφονται όλα τα έσοδα και όλες οι δαπάνες.
• Αρχή της ενότητας: Ο Προϋπολογισμός αποτελείται από δύο μέρη, έσοδα & δαπάνες που εγγράφονται σε ένα ενιαίο κείμενο.
• Αρχή της ειδικότητας: Κάθε πίστωση μπορεί να διατεθεί μόνο για τον σκοπό για τον οποίο αυτή προορίζεται.
• Αρχή της ακρίβειας: Οι προβλέψεις μας πρέπει να είναι ακριβείς και στο πλαίσιο του εφικτού να πραγματοποιηθούν.
• Αρχή της σαφήνειας και της αλήθειας: Οι προβλέψεις μας πρέπει να είναι σαφείς και αληθινές, με βάση την λήψη στοιχείων εκτέλεσης του Προϋπολογισμού προηγούμενων οικον. ετών.
• Αρχή της προβλεψιμότητας: Στον Προϋπολογισμό που καταρτίζεται το προηγούμενο της εκτέλεσης οικον. έτος, προβλέπουμε επακριβώς τα έσοδα και τις δαπάνες του επόμενου οικον. έτους που αυτός αφορά.
• Αρχή της ισοσκέλισης: Τα έσοδα και οι δαπάνες πρέπει να είναι ίσα (ισοσκελισμένα).
• Αρχή της δημοσιότητας: Αν ο Προϋπολογισμός μετά την έγκριση αυτού δεν δημοσιευθεί (επίσημη ιστοσελίδα Δήμου, τοπικό τύπο, Πρόγραμμα ΔΙΑΥΓΕΙΑ) παρά την έγκριση αυτού, δεν εκτελείται.

 Γενικές αρχές δημοσιονομικής διαχείρισης (άρθρου 33 Ν. 4270/14)

• Αρχή της χρηστής δημοσιονομικής διαχείρισης: Η διαχείριση των πιστώσεων διενεργείται με σύνεση και με γνώμονα την εξασφάλιση της δημοσιονομικής βιωσιμότητας. Η αρχή αυτή εξειδικεύεται:

α. Στην αρχή της οικονομικότητας: Σύμφωνα με την οποία τα χρησιμοποιούμενα μέσα  για την υλοποίηση των κυβερνητικών πολιτικών πρέπει να διατίθενται έγκαιρα, στην ενδεδειγμένη ποιότητα και ποσότητα, με την ελάχιστη δημοσιονομική επιβάρυνση και με τη χρήση των αναγκαίων μόνο διοικητικών πόρων.

β. Στην αρχή της αποδοτικότητας: Σύμφωνα με την οποία πρέπει να τηρείται η βέλτιστη δυνατή σχέση μεταξύ των χρησιμοποιούμενων μέσων και των επιτυγχανόμενων αποτελεσμάτων.

γ. Στην αρχή της αποτελεσματικότητας: Σύμφωνα με την οποία ελέγχεται η επίτευξη των συγκεκριμένων αντικειμενικών στόχων και των αποτελεσμάτων που έχουν εκ των προτέρων οριστεί.

• Αρχή της υπευθυνότητας και της λογοδοσίας: Οι συμμετέχοντες στη διαχείριση του δημόσιου χρήματος, ασκούν τις αρμοδιότητές τους, με σκοπό τη διασφάλιση της σταθερότητας και της βιωσιμότητας.

• Αρχή της διαφάνειας: Σύμφωνα με την αρχή της διαφάνειας, όλοι οι λειτουργοί και οι φορείς που διαχειρίζονται το δημόσιο χρήμα έχουν την υποχρέωση να διασφαλίζουν την έγκαιρη πληροφόρηση, που σχετίζεται με τη διαχείριση της δημοσιονομικής πολιτικής, ώστε να καθίσταται εφικτός ο αποτελεσματικός δημόσιος έλεγχος.

• Αρχή της ειλικρίνειας: Σύμφωνα με την αρχή της ειλικρίνειας, κάθε οικονομική και δημοσιονομική πρόβλεψη που παρέχεται σε οποιαδήποτε έγγραφα ή εκθέσεις, πρέπει να στηρίζεται, στο βαθμό που είναι ευλόγως και πρακτικώς δυνατό, σε πραγματικά στοιχεία, σε αποφάσεις ή εκτιμήσεις και προβλέψεις που θεωρούνται εύλογες.

Διαδικασίες Κατάρτισης 

• Μέχρι τέλους Ιουλίου κάθε έτους έκδοση ΚΥΑ για τις Οδηγίες κατάρτισης του Προϋπολογισμού . (Άρθρο 77 του Ν. 4172/13 και άρθρο 189 Ν. 4555/18). (ΚΥΑ 46735/23.07.2020 (ΦΕΚ 3170/01.08.2020 τ. Β΄). Πριν την έκδοση της ΚΥΑ δεν μπορεί να ξεκινήσει η κατάρτιση του Προϋπολογισμού του Δήμου (ή των δημοτικών ΝΠΔΔ).
• Μέχρι τέλος Ιουνίου με απόφασή του, το Δημοτικό Συμβούλιο καθορίζει το ανώτατο ύψος του προϋπολογισμού εξόδων κάθε Κοινότητας, εφ΄ όσον έχουν μεταβιβασθεί αποφασιστικές αρμοδιότητες στα Κοινοτικά Συμβούλια. (άρθρο 77 Ν. 4172/13).
• Με την παραπάνω προϋπόθεση ο Πρόεδρος ή το Συμβούλιο Κοινότητας αποστέλλει μέχρι τον Ιούλιο το σχέδιο προϋπολογισμού της κοινότητας στην Οικονομική Επιτροπή (άρθρο 77 Ν. 4172/13).
• Καθορισμός από το Δημοτικό Συμβούλιο της πιθανής αναπροσαρμογής των τελών, ώστε να είναι ισοσκελισμένες οι Κατηγορίες 03 & 04 (ΚΥΑ 46735/23.07.2020 (ΦΕΚ 3170/01.08.2020 τ. Β΄).
• Κατάρτιση τουλάχιστον του Τεχνικού Προγράμματος του Δήμου.
• Συνεδρίαση της Δημοτικής Επιτροπής Διαβούλευσης (Δήμοι άνω 5.000 κατοίκων) για διατύπωση γνώμης επί του Προϋπολογισμού του Δήμου οικον. έτους 2021. Από την αποστολή της πρόσκλησης στα μέλη της Δ. Ε. Δ. πρέπει να μεσολαβήσουν 7 εργάσιμες ημέρες. Η μη διατύπωση γνώμης δεν δημιουργεί λόγους ακυρότητας. (άρθρο 76 του Ν. 3852/10, όπως αντικαταστάθηκε από το άρθρο 78 του N. 4555/18).
• Η Εκτελεστική Επιτροπή εντός του μηνός Αυγούστου  συντάσσει το «προσχέδιο» του προϋπολογισμού  και το διαβιβάζει στην Οικονομική Επιτροπή (άρθρο 63δ και άρθρο 266 παρ. 4 Ν. 3852/10, παρ. 4 άρθρου 77 Ν. 4172/13).
• Για την κατάρτιση του «σχεδίου» του Π/Υ από την Οικονομική Επιτροπή απαιτείται κατ’ ελάχιστον η ύπαρξη Τεχνικού Προγράμματος, το περιεχόμενο του οποίου προσδιορίζεται με γνώμονα τη δυνατότητα χρηματοδότησής του και το οποίο (ΤΠ) ψηφίζεται εντός της προθεσμίας ψήφισης του Προϋπολογισμού (παρ. 4 άρθρου 2 της ΚΥΑ  46735/23.07.2020 (ΦΕΚ 3170/01.08.2020 τ. Β΄).
• Κατάθεση στην Οικονομική Επιτροπή των εναλλακτικών προτάσεων επί του Προϋπολογισμού, από παρατάξεις ή συμβούλους, συνοδευόμενων από αιτιολογική έκθεση και εισήγηση της Οικονομικής υπηρεσίας του δήμου. Εναλλακτικά μπορούν να κατατεθούν και στο Δημοτικό Συμβούλιο κατά την πρώτη συζήτηση και ψήφιση του Προϋπολογισμού. (παρ. 9 άρθρου 77 Ν. 4172/10, όπως αντικαταστάθηκε με το άρθρο 189 του Ν. 4555/18 και αντικαταστάθηκε εκ νέου με την παρ. 1α του άρθρου 12 του Ν. 4623/19).(ΥΠΕΣ 108/72349/16-10-2019).
• Απόφαση της Οικονομικής Επιτροπής για την κατάρτιση του «σχεδίου» του Προϋπολογισμού και της Αιτιολογικής Έκθεσης (παρ. 5 άρθρου 77 Ν. 4172/13, όπως αντικαταστάθηκε από το άρθρο 189 του Ν. 4555/18) μέχρι 31 Αυγούστου.
• Έως την 1η Σεπτεμβρίου διαβιβάζεται μέσω ΥΠ.ΕΣ. ο συγκεντρωτικός Προϋπολογισμός του Δήμου στο ΓΛΚ (Διεύθυνση Προϋπολογισμού Γενικής Κυβέρνησης). Οι Δήμοι θα συμπληρώσουν υποχρεωτικά και θα αποστείλουν στο ΥΠ.ΕΣ. τους ΠΙΝΑΚΕΣ 14 και 14α και τα δημοτικά Ν.Π.Δ.Δ. τους ΠΙΝΑΚΕΣ 14 και 14γ του Παραρτήματος Β της ΥΠΟΙΚ 2/30551/ΔΠΓΚ/21-7-2020,  προκειμένου με βάση τα στοιχεία που περιέχουν αυτοί, να συμπληρωθεί από το ΥΠ.ΕΣ. και να αποσταλεί στο ΓΛΚ ο συγκεντρωτικός ΠΙΝΑΚΑΣ VII στον οποίο θα προσδιορίζεται το δημοσιονομικό αποτέλεσμα για το οικον. έτος 2021 του «Ενοποιημένου Προϋπολογισμού Τοπικής Αυτοδιοίκησης» και ο οποίος θα επισυναφθεί στον Κρατικό Προϋπολογισμό.
• Η Οικονομική Υπηρεσία έως τις 20 Σεπτεμβρίου ενσωματώνει το «σχέδιο» του προϋπολογισμού στην ηλεκτρονική βάση του ΥΠ.ΕΣ. για έλεγχο από το Παρατηρητήριο (άρθρο 189 Ν. 4555/18).
• Αναμονή παρατηρήσεων και γνώμης εκ μέρους του Παρατηρητηρίου Οικονομικής Αυτοτέλειας των ΟΤΑ (άρθρου 4 του Ν. 4111/13).
• Συνεδρίαση Οικονομικής Επιτροπής για σύνταξη του τελικού αναλυτικού σχεδίου του Προϋπολογισμού, για την συμμόρφωση αυτού στις πιθανές Υποδείξεις του Παρατηρητηρίου, καθώς και για τη σύνταξη του Ο.Π.Δ. (μηνιαίας – τριμηνιαίας στοχοθεσίας) (άρθρο 76 Ν. 4172/13).
• Υποβολή του «σχεδίου» του Προϋπολογισμού στο Δημοτικό Συμβούλιο ως 31 Οκτωβρίου (άρθρο 189 Ν. 4555/18).
• Το Δημοτικό Συμβούλιο ψηφίζει τον Προϋπολογισμό και το ΟΠΔ ως 15 Νοεμβρίου, ως μοναδικά θέματα της Ημερησίας Διάταξης (δεν μπορούν στη συνεδρίαση αυτή να συζητηθούν άλλα θέματα). Έγκυρες θεωρούνται οι ψήφοι μόνο επί εναλλακτικών προτάσεων, οι οποίες συνοδεύονται  από εισηγήσεις των υπηρεσιών. (άρθρο 77 του Ν. 4172/13 και άρθρο 189 Ν. 4555/18,  άρθρο 12 Ν. 4623/19,  Εγκ. ΥΠΕΣ 108/72349/16-10-2019). Οι λευκές ψήφοι δεν λαμβάνονται υπόψη για τον υπολογισμό της πλειοψηφίας (παρ. 1 άρθρου 12 Ν. 4623/19).
• Διαβίβαση ψηφισθέντος Προϋπολογισμού με τα προβλεπόμενα συνημμένα δικαιολογητικά που συνοδεύουν αυτόν, εντός 10 ημερών από τη συνεδρίαση του Δ.Σ., στην οικεία Αποκεντρωμένη Διοίκηση για έλεγχο και επικύρωση αυτού.
• Έγκριση του προϋπολογισμού από τον Συντονιστή της οικείας Αποκεντρωμένης Διοίκησης (μέχρι την σύσταση της Αυτοτελούς Υπηρεσίας Εποπτείας των ΟΤΑ) μέχρι 31 Δεκεμβρίου, εφόσον ο Προϋπολογισμός έχει διαβιβαστεί σε αυτή μέχρι 25 Νοεμβρίου (άρθρα 149 και 159 Ν. 3463/06, άρθρο 189 Ν. 4555/18), ώστε να ξεκινήσει η άμεση και απρόσκοπτη εκτέλεση αυτού την 1η Ιανουαρίου του έτους που αυτός αφορά.
• Μετά την επικύρωση, γίνεται ενσωμάτωση του Προϋπολογισμού, καθώς και κάθε άλλου στοιχείου που τυχόν έχει ζητηθεί στην ηλεκτρονική Βάση Δεδομένων που τηρείται στο Υπουργείο Εσωτερικών (συνεπώς στη Βάση ενσωματώνονται τα στοιχεία του Προϋπολογισμού, μόνο εάν αυτός έχει επικυρωθεί από την οικεία Αποκεντρωμένη Διοίκηση).
• Δημοσίευση Συνοπτικής οικονομικής κατάστασης Προϋπολογισμού (Περίληψης) σε μια (1) τουλάχιστον ημερήσια ή εβδομαδιαία τοπική εφημερίδα (άρθρο 159 παρ. 5 Ν. 3463/06). Δημοσίευση Συνοπτικής οικονομικής κατάστασης Προϋπολογισμού (Περίληψης) στην επίσημη ιστοσελίδα του οικείου Δήμου (άρθρο 266 παρ. 6 Ν. 3852/10). Δημοσίευση Συνοπτικής οικονομικής κατάστασης Προϋπολογισμού (Περίληψης) και Προϋπολογιστικών Πινάκων στο «Πρόγραμμα ΔΙΑΥΓΕΙΑ» με ΑΔΑ σε κάθε σελίδα (άρθρα 2 και 3 Ν. 3861/10). Αν δεν δημοσιευτεί ο Προϋπολογισμός στο «Πρόγραμμα ΔΙΑΥΓΕΙΑ» δεν εκτελείται, παρά την «έγκριση» αυτού από τον Συντονιστή της οικείας Αποκεντρωμένης Διοίκησης (άρθρο 4 παρ. 2 Ν. 3861/10).
• Ο Προϋπολογισμός των δημοτικών ΝΠΔΔ δεν εγκρίνεται πλέον από το Δημοτικό Συμβούλιο, αλλά από την Οικονομική Επιτροπή του Δήμου (άρθρο 72 παρ. 1 περιπτ. κ΄vi.  του Ν. 3852/10).

 Βασικές επισημάνσεις για την κατάρτιση του προϋπολογισμού

Γενικές επισημάνσεις 

• Συγκέντρωση από την Οικονομική Υπηρεσία των απολογιστικών στοιχείων του λήξαντος έτους, που αφορούν το ύψος των εσόδων και των δαπανών και παράλληλη αξιολόγησή τους.
• Πρόβλεψη με βάση τα ποσά που έχουν ενταλθεί για τα έξοδα και τα ποσά που βεβαιώθηκαν για τα έσοδα το προηγ. Έτος – εγκ. ΥΠ.ΕΣ. 64785.
• Επιχορηγήσεις από τον Προϋπολογισμό Δημοσίων Επενδύσεων για νέα έργα μπορούν να εγγραφούν μόνο εφόσον υπάρχει σχετική απόφαση ένταξης.
• Επιχορηγήσεις από άλλα Υπουργεία, πλην του ΥΠ.ΕΣ., πρέπει να τεκμηριώνονται με την ανάρτηση της αντίστοιχης απόφασης – πράξης του Υπουργείου, στο πρόγραμμα «Διαύγεια».
• Σύνταξη του τεχνικού προγράμματος έργων (άρθρ. 265) που είναι απαραίτητο στοιχείο για την εκτίμηση των αντίστοιχων εξόδων.
• Αναπροσαρμογή των τελών και φόρων, με σχετικές αποφάσεις του Δημοτικού Συμβουλίου, έτσι ώστε να υπάρχει σαφής ένδειξη για το ύψος των εσόδων πριν την ψήφιση του προϋπολογισμού.
• Η υπερεκτίμηση των εσόδων ή η εγγραφή εσόδων που δεν πρόκειται να εισπραχθούν δεν είναι νόμιμη, διότι καθιστούν τον προϋπολογισμό ελλειμματικό.
• Τα έσοδα από ανταποδοτικά τέλη και δικαιώματα πρέπει να καλύπτουν υποχρεωτικά τις δαπάνες των αντίστοιχων υπηρεσιών. Σε διαφορετική περίπτωση παραβιάζεται ο χαρακτήρας των υπηρεσιών αυτών ως ανταποδοτικών.
• Βεβαίωση του ασκούντος την ταμειακή διαχείριση για το ύψος του χρηματικού υπολοίπου την ημερομηνία κατάρτισης του Προϋπολογισμού. Στο ποσό αυτό προστίθενται τα έσοδα που εικάζεται ότι θα εισπραχθούν μέχρι τέλος του χρόνου και αφαιρούνται οι σχετικές υποχρεώσεις που θα εξοφληθούν μέχρι το τέλος της χρήσης.
• Θα πρέπει να ισχύει η εξής συνθήκη:

Χ.Υ. Προϋπ/σμού 2021 = εκτίμηση εισπράξεων 2020 – εκτίμηση πληρωμών 2020 

• Καταγραφή των απλήρωτων υποχρεώσεων την ημερομηνία κατάρτισης του Προϋπολογισμού. Στο ποσό αυτό προστίθενται τα παραστατικά που εικάζεται ότι θα ληφθούν μέχρι τέλος του χρόνου και αφαιρούνται οι σχετικές υποχρεώσεις που θα εξοφληθούν μέχρι το τέλος της χρήσης.
• Θα πρέπει να ισχύει η εξής συνθήκη:

Κ.Α. 81 Προϋπ/σμού 2021 ≥ Απλήρωτες υποχρεώσεις 31/12/2019 – εκτίμηση πληρωμών Κ.Α. 81 2020 

 Ειδικές επισημάνσεις επί των επιχορηγήσεων του ΥΠ.ΕΣ. για το 2021 

• Το ύψος της επιχορήγησης από τους Κεντρικούς Αυτοτελείς πόρους(ΚΑΕ 0611) ισούται με το γινόμενο της πρώτης ταχτικής μηνιαίας κατανομής του 2020 επί δώδεκα (ΑΔΑ: 6Α3846ΜΤΛ6-ΨΙΞ).
• Το ύψος της επιχορήγησης για επενδυτικές δραστηριότητες (ΚΑ 1311) ισούται το γινόμενο της πρώτης τακτικής κατανομής του έτους 2020 επί τέσσερα. (ΑΔΑ: 9ΒΚ246ΜΤΛ6-Φ05).
• Το ύψος της επιχορήγησης για την κάλυψη επισκευών και συντηρήσεων σχολικών μονάδων (ΚΑΕ 1312) ισούται με το αποδοθέν ποσό κατά το έτος 2019 (ΑΔΑ: 7ΝΧ4465ΧΘ7-2ΒΕ).
• Το ύψος της επιχορήγησης για την κάλυψη λειτουργικών δαπανών Σχολείων (ΚΑΕ 4311) ισούται με το γινόμενο της πρώτης ταχτικής κατανομής του 2020 επι τέσσερα (ΑΔΑ: Ω7ΦΞ46ΜΤΛ6-7Γ6).
• Το ύψος της επιχορήγησης για μισθώματα ακινήτων (ΚΑΕ 0612) ισούται με το γινόμενο της επιχορήγησης για το διάστημα 1^ος – 4^ος /2020 επί τρία (ΑΔΑ: ΡΦ2Ν46ΜΤΛ6-Σ3Γ).
• Το ύψος της επιχορήγησης για μισθώματα κτηρίων ΚΕΠ (ΚΑΕ 0619) ισούται με το γινόμενο της επιχορήγησης για το διάστημα 10^ος – 12^ος / 2019 επί τέσσερα (ΑΔΑ: 6Θ9946ΜΤΛ6-ΒΘ6).
• Το ύψος της επιχορήγησης για δαπάνες πυροπροστασίας(ΚΑΕ 1214 & 1313) ισούται με το αποδοθέν ποσό κατά το έτος 2020 (ΑΔΑ: ΩΚΓΔ46ΜΤΛ6-ΝΣ2).
• Το ύψος της επιχορήγησης για τους Δήμους του Ν. Δωδεκανήσου από το Φόρο Εισοδήματος Φυσικών και Νομικών Προσώπων (ΚΑΕ 0613) ισούται με το αποδοθέν ποσό το έτος 2019 (ΑΔΑ: ΨΘΦ1465ΧΘ7-2ΡΟ).
• Το ύψος τα επιχορήγησης που αφορά το Εθνικό Ίδρυμα Νεότητας (ΚΑΕ 0629), ισούται με το αποδοθέν ποσό το έτος 2019 (ΑΔΑ: 6515465ΧΘ7- Ι0Ι και 6ΛΩ946ΜΤΛ6-ΒΣΔ).
• Το ύψος της επιχορήγησης που αποδίδεται σε όσους ΟΤΑ επιβαρύνονται από γειτονικούς χώρους διάθεσης απορριμμάτων (ΚΑΕ 1219) ισούται με το αποδοθέν ποσό το έτος 2019 (ΑΔΑ: ΨΚΥΘ46ΜΤΛ6-Τ2Α).
• Το ύψος της επιχορήγησης για δαπάνες αφαλάτωσης ύδατος (ΚΑΕ 0626) ισούται με το γινόμενο της πρώτης κατανομής έτους 2020, επί δύο (ΑΔΑ: Ω1ΝΡ46ΜΤΛ6-Θ0Ω).
• Το ύψος της επιχορήγησης για δαπάνες σίτισης μουσικών σχολείων και γυμνάσιων (ΚΑΕ 0619) ισούται με το αποδοθέν ποσό την σχολική χρονιά 2018-19 (ΑΔΑ: ΨΨΣΥ465ΧΘ7-ΓΑΝ και ΩΗΛ3465ΧΘ7-ΣΡΕ).
• Το ύψος της επιχορήγησης που αφορά μικρούς νησιωτικούς και ορεινούς Δήμους (ΚΑΕ 1219) ισούται με το αποδοθέν ποσό κατά το έτος 2020 (ΑΔΑ: ΨΠ4Γ46ΜΤΛ6-8ΙΒ).

Ειδικές επισημάνσεις επί των ιδίων Εσόδων

• Τα ποσά που εγγράφονται στον προϋπολογισμό του 2021 για τα ίδια έσοδα των κάτωθι αναφερόμενων Ομάδων Ι. και ΙΙ. αναγράφονται διακριτά.
• Υπολογίζονται με βάση τα αποτελέσματα εκτέλεσης των προϋπολογισμών των δύο προηγούμενων οικονομικών ετών και ειδικότερα με βάση τα ποσά που εισπράχθηκαν κατά το έτος 2019, σε συνδυασμό με την απόδοση των εισπράξεων από τον Ιανουάριο 2020 και μέχρι το κλείσιμο του μηνός που προηγείται από το μήνα κατάρτισης.
• Τα στοιχεία αυτά, στο πλαίσιο της διαδικασίας υποβολής οικονομικών στοιχείων των ΟΤΑ, θα είναι διαθέσιμα στον Κόμβο Διαλειτουργικότητας του Υπουργείου Εσωτερικών.
• Εγγράφεται στο σκέλος των κάθε λογής Εσόδων το συνολικό ποσό του Εσόδου.
• Για πιθανές κρατήσεις, κατασχέσεις, συμψηφισμούς, παρακρατήσεις, εκδίδονται αντίστοιχα τακτοποιητικά εντάλματα.
• Για τον υπολογισμό του οριστικού ταμειακού υπολοίπου το οποίο θα εγγραφεί στην πρώτη υποχρεωτική αναμόρφωση του Προϋπολογισμού συντάσσεται επίσημη κατάσταση συμφωνίας διαθεσίμων και ταμειακού υπολοίπου με ημερομηνία 31-12-2020, η οποία αποτελεί προσαρμογή στα βιβλία του φορέα, του υπολοίπου των καταθέσεων σε τράπεζες –όπως αυτό προκύπτει από τα αντίγραφα κίνησης (extrait) των τραπεζικών λογαριασμών– λαμβάνοντας υπόψη κυρίως τα μετρητά του ταμείου, τις εισπρακτέες ή πληρωτέες επιταγές, καθώς και μη ενταλματοποιηθείσες συναλλαγές του φορέα. Η ανωτέρω κατάσταση συνοδεύεται από τα αντίγραφα κίνησης των τραπεζικών λογαριασμών.
• Όταν τα χρηματικά υπόλοιπα προέρχονται από αδιάθετα υπόλοιπα συνεχιζόμενων έργων του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων, τότε ισχύουν δύο περιπτώσεις:

2021. i. Τα αδιάθετα υπόλοιπα πρέπει να καλύψουν υποχρεώσεις που δημιουργήθηκαν μέχρι τις 31-12-2020 και θα πληρωθούν το 2021. Σε αυτή την περίπτωση τα αδιάθετα υπόλοιπα αφορούν σε υποχρεώσεις ΠΟΕ και θα πρέπει να εγγραφούν στον ΚΑΕ 5121 «Χρηματικό υπόλοιπο προερχόμενο από έκτακτα έσοδα για την κάλυψη υποχρεώσεων παρελθόντων ετών» με εγγραφή ισόποσης πίστωσης στον ΚΑΕ 81.

2021. ii. Τα αδιάθετα υπόλοιπα προορίζονται να καλύψουν υποχρεώσεις που θα δημιουργηθούν μέσα στο 2021. Σε αυτή την περίπτωση τα αδιάθετα υπόλοιπα αφορούν σε έργα ΠΔΕ και θα πρέπει να εγγραφούν στον ΚΑΕ 5124 «Χρηματικό υπόλοιπο προερχόμενο από το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων (ΕΣΠΑ και ΠΔΕ)» με εγγραφή ισόποσης πίστωσης σε ΚΑΕ των ομάδων 6 και 7.

• Τροποποιήθηκαν σε σχέση με τα προηγούμενα χρόνια οι κωδικοί των εσόδων ως εξής:

1315 – «Επιχορηγήσεις από ειδικά προγράμματα Πρόγραμμα Αντώνης Τρίτσης»

3123 – «Αναπτυξιακά – Επενδυτικά δάνεια από ειδικά προγράμματα Πρόγραμμα Αντώνης Τρίτσης»

8224 – «Λοιπές αποδόσεις εισπράξεων – κρατήσεων υπέρ του Δημοσίου»

ΚΑΕ: 0629 Εγγράφεται η επιχορήγηση για «Βοήθεια στο σπίτι» αντί ΚΑΕ:1219

Ειδικές επισημάνσεις επί των Δαπανών του Προϋπολογισμού 

• Στον προϋπολογισμό εγγράφονται κατά προτεραιότητα οι υποχρεωτικές δαπάνες που καθορίζονται με την παρ. 1 του άρθρου 158 του Κώδικα Δήμων και Κοινοτήτων.
• Νέα έργα χρηματοδοτούμενα από ίδια έσοδα εγγράφονται στον προϋπολογισμό μόνο εφόσον στοιχειοθετείται από τις αντίστοιχες εγγραφές εσόδων η χρηματοδότησή τους.
• Σε περίπτωση που η δαπάνη για έργο, υπηρεσία, προμήθεια επεκτείνεται πέρα της συγκεκριμένης χρήσης εγγράφεται  ως δαπάνη, το ποσό που εκτιμάται ότι θα αναλωθεί εντός του οικονομικού έτους, με βάση την ανάληψη πολυετούς υποχρέωσης.
• Οι πιστώσεις για τις αποδοχές του πάσης φύσεως προσωπικού συνοδεύονται υποχρεωτικά από λεπτομερείς καταστάσεις και πλήρη ανάλυση των πιστώσεων που είναι γραμμένες για τους σκοπούς αυτούς (όπως για τους μισθούς, τις τυχόν αυξήσεις μισθών του τακτικού και του επί συμβάσει προσωπικού, καθώς και υπερωρίες και αμοιβές από συλλογικά όργανα εφόσον και μόνο αυτές προβλέπονται από τις κείμενες διατάξεις), λαμβανομένων υπόψη των δημοσιονομικών αποτελεσμάτων που επιφέρει τυχόν αυξομείωση του προσωπικού.
• Για την εγγραφή δαπάνης που αφορά πρόσληψη προσωπικού με συμβάσεις εργασίας ορισμένου χρόνου ή και για απασχόληση προσωπικού με συμβάσεις μίσθωσης έργου θα πρέπει να προκύπτει η δυνατότητα χρηματοδότησής της από το ύψος των εγγεγραμμένων, μη ειδικευμένων για άλλο σκοπό, εσόδων.
• Στον προϋπολογισμό εγγράφονται υποχρεωτικά οι τοκοχρεωλυτικές δόσεις των δανείων που έχουν συναφθεί με το Ταμείο Παρακαταθηκών και Δανείων και λοιπούς πιστωτικούς οργανισμούς.
• Κατά την κατάρτιση του προϋπολογισμού το σύνολο των εσόδων που αναφέρονται στις περ. Β1 και Β2 του άρθρου 3 και η κατηγορία δαπανών «85 Προβλέψεις μη είσπραξης εισπρακτέων υπολοίπων βεβαιωθέντων κατά τα παρελθόντα οικονομικά έτη εντός του οικονομικού έτους» εκτιμώνται με συγκεκριμένη μεθοδολογία. Η συνολική διαφορά των εγγεγραμμένων ποσών στον προϋπολογισμό του 2021 για τους ΚΑΕ 32 και 85 δεν μπορεί να υπερβαίνει το μέγιστο από τις εισπράξεις που πραγματοποίησε ο φορέας στον ΚΑΕ 32 για τα έτη 2019 ή 2020.
• Εκτιμήσεις που αποκλίνουν της μεθοδολογίας αυτής συνιστούν υπερεκτίμηση των εσόδων ή εγγραφή εσόδων που δεν πρόκειται να εισπραχθούν.
• Στον ΚΑΕ 81 Πληρωμές υποχρεώσεων ΠΟΕ εγγράφεται το σύνολο των απλήρωτων υποχρεώσεων, όπως αυτές προκύπτουν από το ισοζύγιο της Γενικής Λογιστικής της 31-12-2020, με εξαίρεση εκείνες για τις οποίες πληρούνται οι προϋποθέσεις παραγραφής και έχουν δρομολογηθεί οι σχετικές διαδικασίες. Για τη παραγραφή των υποχρεώσεων των ΟΤΑ, εφαρμόζονται οι ειδικότερες οδηγίες που έχουν παρασχεθεί με την υπ’ αρ. 7/8783/7-2-2020 εγκύκλιο του Υπουργείου Εσωτερικών.

Διάρκεια ισχύος του Προϋπολογισμού (άρθρο 160 Ν. 3463/2006) 

Η Νομοθεσία δίνει τη δυνατότητα για παράταση της ισχύος του προϋπολογισμού του λήξαντος έτους μέχρι την 31η Μαρτίου του επόμενου έτους για να εξασφαλιστεί η ομαλή συνέχιση της λειτουργίας των υπηρεσιών και όσον αφορά στην υλοποίηση των υποχρεωτικών δαπανών, στην περίπτωση που δεν έγινε δυνατή η κατάρτιση του προϋπολογισμού εντός των προθεσμιών που ορίζει ο νόμος.

Αυτό σημαίνει ότι μπορούν να γίνονται δαπάνες στα όρια των πιστώσεων του λήξαντος προϋπολογισμού έτσι όπως είχαν διαμορφωθεί μέχρι 31/12, αλλά πάντα σε βάρος των πιστώσεων του νέου υπό κατάρτιση προϋπολογισμού. Δηλαδή ο Προϋπολογισμός του οικον. έτους που έχει λήξει, θεωρείται ως προσωρινός – πλασματικός Προϋπολογισμός του νέου οικον. έτους, και μέχρι την έγκριση αυτού, που δεν μπορεί να υπερβεί την 31^η Μαρτίου (πρώτο τρίμηνο).

Τι ισχύει στην περίπτωση που δεν καταρτιστεί προϋπολογισμός και μετά την 31^η Μαρτίου; 

 Σε περίπτωση που δεν έχει καταρτιστεί, ψηφιστεί, εγκριθεί και δημοσιευθεί ο Προϋπολογισμός του τρέχοντος οικονομικού έτους και μετά την 31^η Μαρτίου, από 1^η Απριλίου δεν επιτρέπεται η εκτέλεση των υποχρεωτικών και μόνο δαπανών του άρθρου 158 του ΔΚΚ (όπως κατά το πρώτο τρίμηνο), αλλά ΜΟΝΟ δαπάνες που αφορούν:

α) τις αποδοχές προσωπικού και την καταβολή των αντίστοιχων ασφαλιστικών εισφορών,

β) την καταβολή των χορηγούμενων από τους δήμους προνοιακών επιδομάτων (δεν χορηγούνται πλέον από τους Δήμους) και

γ) την καταβολή του επιδόματος ένδειας στους δικαιούχους.

Αν και οι προθεσμίες κατάρτισης και έγκρισης του Προϋπολογισμού είναι ενδεικτικές, από τα ανωτέρω καθίσταται σαφές ότι θα πρέπει να τηρηθούν απαρέγκλιτα, ώστε με την έναρξη του οικονομικού έτους να έχουμε εγκεκριμένο Προϋπολογισμό, για την απρόσκοπτη πλήρη και σύννομη λειτουργία του Δήμου, με την έναρξη του νέου οικον. έτους.

Αν δεν έχουμε εγκεκριμένο Προϋπολογισμό την 1η Ιανουαρίου και κάνουμε χρήση του άρθρου 160 του ΔΚΚ ο Δήμος υπολειτουργεί, καθόσον μπορεί να διενεργεί συγκεκριμένες και μόνο δαπάνες (άρθρου 158 παρ. 1 ΔΚΚ). Το θέμα καθίσταται ακόμα χειρότερο αν δεν έχουμε εγκεκριμένο Προϋπολογισμό μέχρι 31η Μαρτίου. Από 1η Απριλίου μπορούμε να διενεργούμε δαπάνες ΜΟΝΟ μισθοδοτικών και ασφαλιστικών, και καμιά άλλη δαπάνη, ούτε αυτή της προμήθειας καυσίμων για την κίνηση οχημάτων.